Liroy - raper, producent muzyczny i przedsiębiorca. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV. Za sprawą wydanej płyty Alboom, sprzedanej w nakładzie przekraczającym 500 tys. egzemplarzy, osiągnął największy sukces komercyjny w historii polskiego hip hopu. Mimo różnych opini, Liroy jest pierwszym, polskim raperem (jego pierwsze demo ukazało się już w 1982 roku).
W 2004 roku założył fundację Liroy Bank przy Kieleckim Centrum Kultury. Od 2006 roku prowadzi firmę DEF Entertainment Sp. z o.o. W ramach jej działalności wydał dwa albumy solowe. Wielokrotny laureat nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka. Żonaty, ma córkę.
Liroy sprzedał ponad milion egzemplarzy swoich płyt, według stanu na 2020 najwięcej spośród polskich raperów. Występował również jako L, Scyzoryk, Szaka-L, 041, Kingpin, Grand Papa Rapa czy P.M. Cool Lee.
Kilkukrotny laureat nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk. Współpracował z wykonawcami, takimi jak Ice-T, Wzgórze Ya-Pa 3, Mieczysław Szcześniak, Art of Beatbox, Borixon, Lionel Richie, Katarzyna Skrzynecka, Kayah czy Michał Urbaniak.
Biografia[]
Urodzony 12 lipca 1971 roku w Busko-Zdroju. Pod koniec lat 80. występował jako DJ w klubach i dyskotekach, realizował również wówczas nagrania demonstracyjne. W 1991 wyjechał do Francji, gdzie założył zespół Leeroy & The Western Posse, z którym występował również w Niemczech. Po powrocie do Polski w 1992 nagrał pierwsze utwory jako P.M. Cool Lee, które ukazały się na wydawnictwie East On Da Mic. Płyta nie uzyskała zainteresowania ze strony publiczności i krytyków muzycznych, jednakże muzyk promował ją podczas lokalnych koncertów. Wkrótce potem podjął współpracę z kielecką grupą hip-hopową Wzgórze Ya-Pa 3. W celu rozwinięcia kariery wraz z rodziną przeprowadził się następnie do Gdyni.
Działalność Piotra Marca wzbudziła zainteresowanie wytwórni muzycznej BMG Ariola Poland, z którą w październiku 1994 podpisał kontrakt. 22 maja 1995 ukazał się pierwszy singel sygnowany pseudonimem Liroy zatytułowany „Scyzoryk”. Tytułowy utwór cieszył się dużą popularnością za sprawą intensywnej promocji ze strony wytwórni. Do kompozycji zrealizowany został również teledysk. Kolejnym sukcesem okazał się utwór „Scoobiedoo Ya”. W lipcu Liroy wystąpił na festiwalu Marlboro Rock-In w Sopocie, poprzedzając koncert amerykańskiego rapera Ice-T. Miesiąc później ukazała się płyta pt. Alboom, która osiągnęła największy sukces w historii polskiego hip-hopu, sprzedając się w nakładzie ponad 500 tys. egzemplarzy. Miesiąc po premierze wydawnictwo uzyskało status złotej płyty. Sukces Liroya przyniósł zainteresowanie ze strony krajowych mediów.
W ramach promocji odbył trasę koncertową w Polsce. Nawiązał też współpracę z zagranicznymi wykonawcami, zrealizował utwory w Nowym Jorku i Londynie. Wkrótce potem założył wytwórnię muzyczną Def Noizz Records i rozpoczął pracę nad kolejnym albumem. Również w 1995 został laureatem nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategoriach „album roku – muzyka taneczna” oraz „album roku – muzyka alternatywna”. W 1996 pochodzące z debiutanckiej płyty piosenki „Scoobidoo-Ya” i „Scyzoryk” zostały wykorzystane w filmie Pawła Łozińskiego pt. Kratka. Następnie w listopadzie ukazał się pierwszy minialbum Liroya pt. Bafangoo! część 1, który uzyskał status złotej płyty. W kompozycjach zostały wykorzystane m.in. sample pochodzące z filmu Psy 2. Ostatnia krew. Wydawnictwo raper promował podczas koncertów w Polsce czy w Stanach Zjednoczonych, gdzie zagrał w nowojorskim klubie CBGB. Promujący płytę singel „...I co dalej ?!” cieszył się popularnością, jednakże nie przyczynił się do sprzedaży na poziomie poprzedniego wydawnictwa.
Na początku 1997 skomponował muzykę na potrzeby spektaklu Teatru Telewizji Kariera Arturo Ui w reżyserii Piotra Szulkina. W czerwcu wydał album pt. L, który zawierał m.in. utwór „Mano a mano”, wykorzystywany przez boksera Przemysława Saletę przed walkami. Gościnnie na płycie wystąpił Tomasz Lipnicki, znany z występów w grupie Illusion. Wydawnictwo promowała kompozycja „Skaczcie do góry”, do której został realizowany teledysk, którego scenografia została nagrodzona na Festiwalu Polskich Wideoklipów Yach Film. W 1998 otrzymał Fryderyka w kategorii „najlepszy album rap i hip-hop”. W 1998 wraz z wokalistą Perfectu Grzegorzem Markowskim nagrał przeznaczoną dla serialu Ekstradycja 3 kompozycję „Twoje Miasto” z muzyką Janusza Stokłosy.
W sierpniu 1999 wydał album pt. Dzień Szaka-L’a (Bafangoo, część 2.), który sprzedał się w nakładzie 200 tys. egzemplarzy oraz zapewnił Liroyowi Fryderyka w kategorii „album roku rap / hip-hop”. W 1999 utwór rapera znalazł się na składance Jedna rasa – ludzka rasa: Muzyka przeciwko rasizmowi II, sygnowanej przez Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”. We wrześniu 2000 do sprzedaży trafia kompilacja 10, zawierająca utwory pochodzące z poprzednich albumów Liroya oraz nową kompozycję „L2K”, do której został realizowany teledysk w reżyserii Bo Martina. W październiku 2001 ukazała się kolejna płyta Liroya pt. Bestseller. W nagraniach wzięli udział między innymi Ice-T, DJ Tomekk, Kayah, Mieczysław Szcześniak i Mika Urbaniak. Płytę promował singel „Hello – czy ty czujesz to?” z udziałem Lionela Richiego oraz samplami z utworu „Hello”.
W 2004, w ramach powołanej przez siebie fundacji Liroy Bank, otworzył w Kielcach ośrodek dla młodzieży Kielecka Szkoła Jazdy. W 2006 powołał własne przedsiębiorstwo DEF Entertainment Sp. z o.o, 27 listopada wydał album pt. L Niño vol. 1, a 21 grudnia 2007 ukazała się kompilacja jego przebojów pt. Grandpaparapa (Powrót króla). Również w 2007 założył firmę odzieżową Def Life. Współpracował z zespołem Tuff Enuff, w wyniku której powstał utwór „SecretService75 feat. Liroy” jako gitarowa wersja utworu Liroya „Ta noc jest za krótka”.
W grudniu 2008 opublikował premierowo singel „Cicha noc? cz. 1”, promujący jego kolejny album pt. Nie dla dzieci. Drugi singel „Co w trawie piszczy (Ganja Boogie)” został opublikowany w maju 2009, w utworze gościnnie wystąpiła formacja Wzgórze Ya-Pa 3. Następnie odbyła się premiera utworu „Wariatka z miasta Wariatkowa”, która promowała film Wojna polsko-ruska w reżyserii Xawerego Żuławskiego. W 2010 zasiadł w jury polskich eliminacji do mistrzostw Dancehall Queen & King. Płyta Nie dla dzieci ostatecznie nigdy nie została wydana. Jeden z promujących utworów, „Cicha noc? cz. 1”, trafił na album Art of Beatbox – ARTcore, który ukazał się w kwietniu 2011. 3 października wydał utwór „Kampania”, który nagrał z gościnnym udziałem Metrowego, Skorupa i Rufijoka, do którego powstał teledysk. Utwór był zapowiedzią solowego albumu rapera pt. Przerwa, którego planowana premiera miała odbyć się w listopadzie. Ostatecznie także ta płyta nie została wydana.
W 2013 ukazała się jego autobiograficzna książka zatytułowana AutobiogRAPia. Vol. 1.
Dyskografia[]
Produkcje:
| Rok | Tytuł | Rodzaj | Wytwórnia |
|---|---|---|---|
| Liroy solo | |||
| 1982 | 3 | demo | nielegal |
| 1984 | Kielce demo | demo | nielegal |
| 1992 | East On Da Mic | album | D3F Music |
| 1995 | Scyzoryk | singiel | D3F Music |
| 1995 | Alboom | album | D3F Music |
| 1996 | ...I co dalej? | singiel | Sony Music |
| 1996 | Bafangoo! Cz.1 | album | Sony Music |
| 1997 | Dawno, dawno temu... | winyl | Sony Music |
| 1997 | Skaczcie do góry... | singiel | Sony Music |
| 1997 | L | album | Sony Music |
| 1999 | Kiedy jesteś na dnie | singiel | Sony Music |
| 1999 | Moja Autobiografia | singiel | Sony Music |
| 1999 | Dzień Szaka-L'a (Bafangoo Cz.2) | album | Sony Music |
| 1999 | Impreza | singiel | Sony Music |
| 2000 | HaHa - że jak | singiel | Sony Music |
| 2000 | L2K | singiel | Sony Music |
| 2000 | 10 | album, kompilacja | Sony Music |
| 2001 | Hello - Czy Ty czujesz to? | singiel | Sony Music |
| 2001 | Scyzoryk RMX 2001 | singiel | Sony Music |
| 2001 | Bestseller | album | Sony Music |
| 2002 | ...A jebać mi się chce! | singiel | Sony Music |
| 2004 | Kiedyś przyjdzie taki dzień | singiel | ? |
| 2006 | L Niño vol. 1 | album | DEF Entertainment |
| 2007 | Grandpaparapa ...Powrót Króla | album, kompilacja | DEF Entertainment |
| 2008 | Cicha Noc? cz. 1 | singiel | DEF Entertainment |
| 2009 | Nie dla dzieci | album | niewydane; niedokończone |
| 2009 | Co w trawie piszczy (Ganja Boogie) | singiel | ? |
| 2009 | Wariatka z miasta Wariatkowa | singiel | ? |
| 2011 | Kampania | singiel | ? |
| 2011 | Przerwa | album | niewydane; niedokończone |
| 2013 | AutobiogRAPia. Vol. 1 | książka | Anakonda |
Single:
| Rok | Tytuł | Najwyższa pozycja na liście | Album |
|---|---|---|---|
| 1995 | "Scyzoryk" (oraz: Wzgórze Ya-Pa 3) | 29 | Alboom |
| 1996 | "...I co dalej?!" | 15 | Bafangoo! część 1 |
| 1997 | "Dawno, dawno temu..." | 2 | L |
| "Skaczcie od góry" | 14 | ||
| 1998 | "Moja autobiografia" | 1 | Dzień Szaka-L’a (Bafangoo, część 2.) |
| 1999 | "Kiedy jesteś na dnie" | 31 | |
| "Impreza" (oraz: Yaro, Onil, George, Zoya) | 1 | ||
| 2000 | "HaHa – że jak?" | ||
| "L2K" | 10 | ||
| 2001 | "Hello – Czy Ty Czujesz To?" (oraz: Lionel Richie) | 6 | Bestseller |
| 2002 | "...A jebać mi się chce!" | ||
| 2006 | "Kiedyś przyjdzie taki dzień" | L Niño vol. 1 | |
| Katarzyna Skrzynecka – "W sieci kłamstw" (oraz: Liroy) | Koa | ||
| 2008 | "Cicha noc? cz. 1" | Nie dla dzieci | |
| 2009 | "Co w trawie piszczy (Ganja Boogie)" (oraz: Wzgórze Ya-Pa 3) | ||
| "Wariatka z miasta Wariatkowa" | |||
| 2011 | "Kampania" (oraz: Metrowy, Skorup, Rufijok) | Przerwa |
Pozostałe notowane utwory:
| Rok | Tytuł | Pozycja na liście | Album |
|---|---|---|---|
| 1995 | "Scoobiedoo Ya" | 2 | Alboom |
| 1996 | "Bafanq!" | 33 | Bafangoo! część. 1 |
| 1997 | "Chcesz opowiem Ci bajeczkę" | 14, 6 | L |
| 2002 | "Word Is a Ghetto" (oraz: Ice-T) | 2 | Bestseller |
Teledyski:
| Rok | Tytuł | Reżyseria | Album |
|---|---|---|---|
| Solowe | |||
| 1995 | "Scyzoryk" (oraz: Wzgórze Ya-Pa 3) | – | Alboom |
| "Scoobiedoo Ya" | – | ||
| "Korrba" | – | ||
| 1996 | "...i co dalej?!" | Bo Martin | Bafangoo! część 1 |
| 1997 | "Skaczcie do góry" | L | |
| "Impreza" (oraz: Yaro, Onil, George, Zoya) | – | Dzień Szaka-L'a (Bafangoo, Część 2) | |
| 2000 | "L2K" | Bo Martin | 10 |
| 2001 | "Hello – Czy Ty czujesz to" (oraz: Lionel R.) | – | |
| 2002 | "World Is a Ghetto" (oraz: Ice-T) | Filip Kovcin | Bestseller |
| 2004 | "Kiedyś przyjdzie taki dzień" | – | L Niño vol. 1 |
| 2005 | "My robimy to tak" (oraz: Wzgórze Ya-Pa 3) | – | |
| 2007 | "Ta noc jest za krótka na sen" (oraz: Radoskór) | Liroy | |
| 2009 | "Wariatka z miasta Wariatkowa" | Xawery Żuławski | Nie dla dzieci/Wojna polsko-ruska |
| 2011 | "Kampania" (oraz: Metrowy, Skorup, Rufijok) | Bo Martin | Przerwa |